Danas su zajedno položile cvijeće delegacije: SOBNOR-a Crne Gore, OBNOR-a 1941 – 1945 Glavni Grad Podgorica, Danilovgrad i Tuzi, SNP Crne Gore i delegacija Vojnih penzionera Crne GORE.
U ovom periodu od tri četiri mjeseca, zbog mjera nadležnih organa u vezi epidemije Korona virusa nijesmo organizovali masovnije posjete spomenika i spomen obilježja ovdje u Podgorici i u našim opštinaskim organizacijama, iako smo imali namjeru da danas kada slavima 75. godina pobjede nad fašizmom i 72. godine od postanka nase organizacije povodom ovog velikog praznika 13. Jula organizujemo i svečanu akademiju.
Na ovom tradicionalnom mjestu našeg okupljanja, ovdje na brdu Gorica, na ovom veličanstvenom spomeniku slobode, gdje vječno počivaju heroji Podgorice i Crne Gore, velika mi ječast i ponos da vas srdačno pozdravim ispred SOBNOR-a Crne Gore i da Vam se obratim, povodom 13. jula – Dana ustanka crnogorskog naroda i povodom Državnosti Crne Gore.
Podsjećam da je plamen borbe protiv fašizma i okupatora buknuo 13. jula u Crnoj Gori, kada je rukovodstvo Komunističke partije Crne Gore na čelu sa Ivanom Milutinovićem u Ćeliji Piperskoj donijelo odluku da se digne ustanak protiv fašizma. To je bio i znak da sa ostalim narodima Evrope i svijeta krećemo putem slobode, a protiv fašizma i nacizma.
Ovdje smo se danas okupili da izrazimo dužno poštovanje svima koji su u borbi za svoje ideale, slobodu platili najvećom mogućom cijenom – svojim životima. Cijena života je najveća vrijednost od svih vrijednosti, ali trinajstojulski borci nijesu žalili svoje živote kada je u pitanju domovina i njena sloboda.
Tako govoreći o trinajstojulskom ustanku drug Blažo Jovanović reče: „ Dah ustanka se osjećao na svakom koraku, a mržnja prema fašističkom okupatoru i njegovoj mračnoj ideologiji bila je svakim danom sve veća. Ogromne su tekovine Trinajestog jula – tog najvećeg datuma u istoriji Crne Gore, koji svojom važnošću premašuje mnoge slavne dogadjaje iz prošlosti našeg naroda“.
Ovaj opštenarodni ustanak predstavlja jedinstveni fenomen u Drugom svjetskom ratu na tlu Evrope gdje su došle do izražaja sve duhovne i moralne i ratničke vrline Crnogoraca.
Pamtiće se ustaničke slobodarske puške iz 1941 godine koje su odjeknule od Srbije, Crne Gore pa do Slovenije i Makedonije, kao odvažni otpor protiv fašizma, ali i kao iskrena želja da se gradi država ujedinjenih jugoslovenskih naroda sa pravednijim društvenim poretkom.
Danas nas dijeli 79. godina od 13. jula 1941. godine kada su u rano jutro 13. jula 1941. godine pukle prve oslobosilačke puške na Virpazaru, Košćelama, Mišićima, Brajićima, Čevu i otpočeo je širom Crne Gore oružani ustanak . Za nekoliko dana se pod oružjem našlo 32.000 boraca koji su oslobodili skoro čitavu Crnu Goru, sem nekoliko gradova koji su bili pod opsadom.
Ono što trinajstojulskom ustanku daje posebno obelježje i čini ga posebnim fenomenom i istorijskom pojavom u toku drugog svjetskog rata je njegov opštenarodni karakter. Značajnu ulogu u Trinaestojulskom ustanku i Narodnooslobodilačkoj borbi i uopšte u ratu imala je KPJ. Kao rukovodeća snaga u ratu ona je od samog početka vodila borbu za internacionalizam, za jugoslovenstvo, demokratiju i prava radog naroda. Iz te borbe rodila se SFRJ, bracka zajednica ravnopravnih naroda, koja je prema priznanju velikih sila bila treća snaga antifašističke koalicije naroda Evrope.
U tom frontu hrabrih, časnih i odlučnih bili su naš narod i naša zemlja i danas sa ponosom sjećamo se uloge Crne Gore u antifasističkoj koaliciji i našeg doprinosa velikoj pobjedi čovječanstva nad nacizmom. Naši časni preci i u tom vremenu bili su na strain slobode, pravde i istine. Biti na toj strain ni tada, ni u bilo kom vremenu nije bilo lako.
No poštovani prijatelji, uzgred ponekad se zapitajmo jesmo li i dalje na toj ideji, slijedimo li put naših časnih predaka, poštujemo li njihov amanet. Ovi junaci koji ugradiše svoje živote u temelje Crne Gore i Jugoslavije, koji su se svjesno žrtvovali, za slobodu svog naroda i pobjedu ideja koje su ih nadahnjivale, da su dostojni sljedbenici svojih slavnih predaka, danas nam nažalost, ne bi pozavidjeli u kakvom društvu živimo. Njihve ideale i ideale njihovih drugova u partizanskim jedinicama NOB-e, ideale o društvu pravde, napredka, bratstva i jedinstva iznevjerilo je ovo za većinu proteklo „ tranzitno vrijeme“, kada gradjani i radnici svoja prava traže na ulicama, i da ne nabrajam ostale nevolje i nepravde. Naša organizacija koja je poštovana i uvažena u širem regionu i koja u svom radu i djelovanju zajedno sa opštinskim organizacijama zaista postize izvanredne rezultate u radu i promovisnju antifasizma, slobodarstva i svijetlih tekovina NOR-a, i snagu u borbi protiv fašizma kao najvećeg zla čovječanstva,
ovdje kod nas u Crnoj Gori nije miljenik aktuelne vlasti.
Naime, državni organi nemaju sluha niti žele da odobre finansiranje SOBNOR-a shodno Zakonu o boračko invalidskoj zaštiti i shodno preporukama crnogorskog ombusmana, niti uvaže naše preporuke i zahtjeve. Na opštinskom nivou organizovanja OBNOR-a u pojedinim opštinama se takodje dešava ignorisanje naših zahtjeva po ovom pitanju , dok ima lokalnih zajednica koje poštuju ove zakonske obaveze. Pitamo se da li je to antifašizam i slijedjenje časnih ideja naše slavne NOB-e. Pitamo se da li su se borci sa Sutjeske i ostalih velikih bitaka borili u istom stroju, a ima još živih i u našim redovima koji su učestvovali zajedno u toj borbi i imaju li ista prava u pogledu organizovanosti i ostalog što prati ovu društvenu pojavu.
Naša organizacija nije politička organizacija, već po zakonu Nevladina organizacija. Tako da finansiranje nevladinih organizacija se vrši i vrednuje u Republici i opštinama, shodno programima tih organizacija a nikako kako ko prepozna organizaciju kao danas što rade u Crnoj Gori. Mi provodimo neprekidno izvornu ideju SOBNOR-a koji je nastao kod nas u Crnoj Gori još daleke 1948. godine i poštujemo one koji poštuju nas i naš program.
Danas u ovom vremenu življenja učestale su pojave od pojedinsca i grupa koji pokušavaju negirati našu slavnu antifačističku prošlost, kada je fasizam uzeo maha, pojavljuju se falsifikatori istorije koji bi željeli da umanje značaj naše veličanstvene NOB-e. Zato danas sa ovog uzvišenog mjesta glasno poručujemo da niko nema pravo da poništava uspomenu na naše pretke i da besmislenim revizijama od onih koji veličaju fašizam i poražene snage pravi junake, od izdajnika heroje i da dovede u sumnju ono što je generacija pobjednika uradila.
U sklopu ovog oštro dižemo glas i najoštrije osuđujemo nedavne pojave vandalizama i skrnavljenje spomenika i spomen obelježja iz naše antifašističke borbe.