Bez upotrebe sile, maski na licu i oružja svijetom vladaju sofisticirani kriminalci. Uz pomoć računarskog znanja oni ucjenjuju, špijuniraju, kradu identitet… Ubrzani razvoj računarskih mreža kao i digitalizacija društva, doveli su do razvoja novog vida kriminala čiji se počinioci veoma teško otkrivaju. Prema riječima rukovodioca grupe za borbu protiv visokotenološkog kriminala Jakše Backovića, od 2009. godine do danas, službenici Ministarstva unutrašnjh poslova – Uprave policije podnijeli su preko 160 krivičnih prijava protiv osumnjičenih lica zbog osnova sumnje da su pocinila krivicna djela iz oblasti kompjuterskog kriminala.
– Crnogorski građani se najcešce suočavaju sa zloupotrebom brojeva kartica, fizičkim kloniranjem bankovnih kartica kao i krađom identiteta. To je rezultiralo uvoženjem različitih kontramjera Vlade Crne Gore posebno Uprave policije, u smislu edukacije zaposlenih i šire javnosti o tim stvarima, zatim tehničkog osavremenjivanja kadra, usaglašavanja nacionalne legislative sa meunarodnim propisima, a sve u cilju podizanja nivoa svijesti stanovništva o znacaju borbe protiv ove vrste kriminala – rekao je Backović.
On dodaje da je Crna Gora prepoznala opasnost od sajber kriminala pa je tako 2005. godine potpisala Konvenciju o kompjuterskom kriminalu Savjeta Evrope, dok je još bila u zajednici sa Srbijom, a Konvencija je, kako kaže Backović, ratifikovana u martu 2010. godine. Sagovornik napominje da su u Krivičnom zakoniku Crne Gore obuhvaćena sva krivicnadjela shodno potpisanoj Konvenciji iz sajber kriminala. On dodaje, da su u Zakonu o elektronskim komunikacijama obuhvaćene obaveze koje ima pružalac telekomunikacionih usluga o čuvanju podataka.
Rukovodilac grupe za borbu protiv visokotehnološkog kriminala podsjeća da su službenici MUP-a – Uprave policije u sklopu predmeta ,,Muttertag“ prošle godine podnjeli krivičnu prijavu protiv jednog lica – crnogorskog državljanina koji je lišen slobode zbog osnovne sumnje da je pocinio krivičnodjelo prikazivanje pornografskog materijala djeci kao i proizvodnja i posjedovanje istog.
– Prilikom pretresa prostorija koje su bile u vlasništu tog lica, pronađeno je više racunara, kao i DVD-ova, video kamera i foto-aparata. Sumnja se da je to lice, posredstvom računarskih programa za komunikaciju razmjenjivalo materijal sa osobama iz inostranstva, koje je prethodno upoznavao posredstvom društvenih mreža na internetu. Digitalnom analizom je utvrđeno da se na oduzetim predmetima nalazilo više od 20.000 fotografija i video zapisa djecije pornografije – objasnio je Backović.
Kako dalje priča, postoje razne vrste racunarskih prevara i načini na koji se oni izvode. Backović ističe da su u ovom trenutku najviše zastupljene one u kojima kriminalci pokušavaju da dođu do brojeva kreditnih kartica, koristei za tu priliku razne dizajnirane internet internet sajtove ili jednostavnim oglašavanjem prodaje raznih stvari ili usluga na internetu.
– Kada je riječ o računarskim prevarama u kojima kriminalci pokušavaju da dođu do brojeva kreditnih kartica, oni moraju biti dobro upoznati sa informacionim tehnologijama jer ova vrsta računarske prevare prvenstveno podrazumijeva dizajniranje kao i kasniju zloupotrebu otuđenih ličnih podataka, što najcešce podrazumijeva korišcenje raznih hardverskih uređaja za pravljenje kloniranih bankovnih kartica. Druga vrsta prevare se obično izvodi tako što se na internetu nude određene usluge ili proizvodi (posao, nekretnine,pokretna imovina) i korisnici prilikom interesovanja za određene oblasti pristupaju kupovini/apliciranju za željene proizvode/usluge. U ovakvim prevarama, obično se traži da se nova c u p l a t i posredstvom Western Uniona ili na određeni žiro racun u inostranstvu. Tako uplaćenom novcu je veoma tešku ući u trag i zbog toga se i kriminalci odlučuju na ovakve transfere i uplate novčanih sredstava – priča Pobjedin sagovornik.
Backović podsjeća da u MUP-u – Upravi policije već godinama postoji linija rada koja se bavi otkrivanjem i suzbijanjem sajber kriminala, a u maju ove godine je, kako kaže, u sklopu Sektora kriminalističke policije – Odsijeka za borbu protiv organizovanog kriminala i korupcije, formirana i posebna organizaciona jedinica Grupa za borbu protiv visokotehnološkog kriminala koja ce za cilj imati suzbijanje krivicnih djela sajber kriminala.
– U planu je i osavremenjavanje kancelarije i uvođenje posebnih standarda opremanja Grupe, što podrazumijeva opremanje kancelarija neophodnim hardverskim i softverskim rješenjima. Njeni prioriteti biće prvenstveno borba protiv on-line dječije pornografije, identifikacija BOTNET mreža kao i server na kojima se hostuju fišing sajtovi, te prikupljanje i analiza digitalnih informacija koje se nalaze na internetu. U planu je nabavka odgovarajucih programa za prikupljanje P2P komunikacije, programa za prikupljanje digitalnih informacija koja se nalaze na intenetu kao i programa za LIVE forenziku – kaže sagovornik.
Uviđajuci sve veću popularnost kompjutera, kako kod velikih preduzeća tako i kod pojedinaca, Backović objašnjava da je 70-ih godina prošlog vijeka veća pažnja posvećivana ekonomskom kriminalu, kao što su: kompjuterske prevare, manipulacije, sabotaže, špijunaže, kao i hakerisanje koje je prethodilo ovim prekršajima.
– U godinama koje ce uslijediti, ovi prekršaji pocinju da se smatraju kao krivicna djela vezana za kompjutere. Kako je njihov broj korisnika rastao pojavom personalnih racunara širom svijeta, tako je počela i prva prodaja softverskih paketa za njih. Nakon toga, pojavile su se prve kopije softvera. Ta vrsta narušavanja intelektualne svojine započela je na polju kompjuterskih programa, da bi se kasnije proširila i na oblast muzike i filmova. Sve većim rastom broja korisnika koji su koristili racunarske mreže, posebno razvojem World Wide Web-a, internet je 90-ih godina prošlog vijeka postao atraktivan i pogodan za ljude koji su počeli da nude nezakonite sadržaje (dječija pornografija, govori mržnje…). Gotovo u istom periodu, razlicite svjetske vladine agencije su počele da se bave razvojnim metodama koje su imale cilj da zaštite od napadanja i ujedno odbrane kompjuterske sisteme – priča Backović.
Kako dodaje, danas informacione tehnologije imaju značajno mjesto ne samo u poslovnim okruženjima ve c indirektno i u svakodnevnom životu miliona ljudi. Sagovornik ističe da kompjuteri i kompjuterske mreže mogu biti korišceni kao alat za posredno izvršenje mnogih drugih „tradicionalnih“ krivičnih djela, kao što su: ubistva, krijumčarenje opojnih sredstava, terorizam i druge vrste krivicnih djela koja se povezuju sa organizovanim kriminalom.
– U suštini, kompjuterski kriminal se odnosi na bilo koju vrstu krivičnih djela koja se mogu izvršavati sa, u, ili protiv kompjuterskih sistema i mreža, i to je kriminal za ciji razvoj pogoduje elektronsko okruženje. Ova definicija je veoma široka i obuhvata razne vrste krivičnih djela kao što su: nedozvoljeni pristup, nedozvoljeno presretanje, ometanje podataka i sistema, zloupotreba uređaja, falsifikovanje koje je u vezi sa kompjuterima, prevare koje su u vezi sa kompjuterima i drugo. Shodno Konvenciji o kompjuterskom kriminalu Savjeta Evrope, sa svojim dodatnim protokolom o suzbijanju rasizma i ksenofobije koji su počinjeni putem kompjuterskih sistema, kompjuterski kriminal se može podijeliti i na grupe krivičnih djela koja ukljucuju: djela protiv povjerljivosti, integriteta i dostupnosti kompjuterskih podataka i sistema, tradicionalna krivična djela vezana za kompjutere kao i za sadržaje I kršenje autorskih prava – prica Backović.
On dodaje da u krajnjem slucaju, kada građani budu prevareni, vjerovatnoća povratka njihovog novca je veoma mala, jer se ,,tako uplaćeni novac odmah prebacuje na druge bankovne račune, sa drugih bankovnih računa na treće i sve tako dalje“.
Backović savjetuje da je najbolja zaštita od takvih prevara promišljenost samog korisnika interneta.
– Najbolja zaštita od ovakvih vrsta prevara je promišljenost samog korisnika interneta. Da prvenstveno koristi provjerene internet sajtove prilikom kupovine željenih proizvoda i da, prilikom obavljanja kupovine predmeta ili pronalaska zaposlenja preko internet oglasa obavi skajp komunikaciju ili neku drugu vrstu video razgovora. Poželjno bi bilo da, ukoliko se korisnik malo više razumije u informacione tehnologije, uporedi IP adrese osoba sa kojima komunicira i lokacije na kojima se nalazi proizvod ili zaposlenje. Takođe, da prije obavljanja trgovine, pregleda razne forume i mišljenje kupaca određenih proizvoda i na kraju da provjeri da li se internet adresa ili e-mail nalazi na takozvanoj crnoj listi adresa koje se bave računarskim prevarama – poručuje Backović.
Izvor: MNEmagazin
Predsjednik Socijalisitičke narodne partije Crne Gore Vladimir Joković, uputio je u ime SNP, kao i u svoje ime, Reisu Islamske zajednice i svim vjernicima islamske vjeroispovijesti u Crnoj Gori iskrene čestitke povodom Kurban bajrama.
Održan sastanak predsjednika Skupštine opštine Golubovci sa šefovima klubova odbornika o formiranju radnih tijela
Svršeni osnovci iz Zete ni ove godine neće moći da nastave školovanje u rodnom kraju, jer srednja stručna škola u Golubovcima još nije izgrađena
Mitropolija crnogorsko-promorska (MCP) saopštila je da im je Uprava policije zabranila, a potom i onemogućila da održe službu povodom Preobraženja Gospodnjeg u Crkvi na Ivanovim Koritima.
Savjetnik potpredsjednika Skupštine Crne Gore Branimira Gvozdenovića je funkcioner DPS-a iz Budve Nikola Divanović, koji je ranije optužen za izvršenje krivičnog djela uništenje i oštećenje kulturnog dobra
U
Новак Ђоковић има прилику да уради оно што никоме до сада није пошло за руком, да вечерашњом побједом против Федерера ( меч се игра у 22 сата ) комплетира трофеје на свим тренутно активним мастерс турнирима. ( Има, наиме неких 15-так мастерс турнира који су се некада играи, а одавно су угашени, па нијесу релевантни за ову причу ). До сада је Синсинати био „Ахилова пета“ нашем тенисеру, али је он показао играма током протекле седмице колико је спреман да дође до онога што му недостаје у пребогатој колекцији.
Naš najbolji teniser Novak Đoković šesti put u karijeri se plasirao u finale mastersa u Sinsinatiju, pošto je posle velike borbe i drame savladao Marina Čilića sa 6:4, 3:6, 6:3!
Četiri od 23 opštine, Berane, Budva, Plužine i Šavnik, obezbijediće besplatne udžbenike za sve osnovce. Lokalna uprava Herceg Novog to će učiniti za đake prva tri razreda, dok će 13 opština komplete besplatnih knjiga pokloniti samo prvacima. U budžetima četiri opštine ta stavka nije planirana.