Ovogodišnji indeks medijskih sloboda Reportera bez granica (RSF) pokazuje da je
Crna Gora nazadovala za jedno mjesto po pitanju medijskih sloboda. Ove godine naša država se našla na 105. mjestu, a iz
RSF je ocijenjeno da za godinu dana u Crnoj Gori nije bilo napretka.
Crna Gora, o kojoj predstavnici vlasti često govore kao o lideru u regionu u evropskim integracijama, našla se daleko iza Slovenije (32. mjesto), Bosne i Hercegovine (58), Hrvatske (59), Albanije (84), Sjeverne Makedonije (92), te Srbije (93).
Iz RSF ukazuju na pritiske na profesionalne medije i novinare koji se nastavlja, te na napade na novinare koji su i dalje neriješeni. Tu se naročito potencira ubistvo glavnog i odgovornog urednika lista „Dan“ Duška Jovanovića iz 2004, kao i pokušaj ubistva Olivere Lakić iz 2018. godine.
Imenovanje novog rukovodstva RTCG bliskog vladajućim strukturama zaustavilo je preobražaj ove kuće u istinski javni servis, a samocenzura je i dalje veliki izazov. Veći broj tužbi podnijet je protiv nezavisnih novinara i medija iako je kleveta dekriminalizovana još 2011. godine. Nosioci najviših državnih funkcija na taj način pokušavaju da finansijski uruše sve medijske kritičare vlasti.
RSF ukazuju i na presudu Jovu Martinoviću, nezavisnom izvještaču koji je optužen za trgovinu narkoticima, te na hapšenja Gojka Raičevića i Dražena Živkovića, urednika portala IN4S i Borba, koji pišu kritičke tekstove o vlasti, kao i Anđele Đikanović, novinarke FOS-a, zbog sumnje da su počinili prekršaje izazivanja panike i nemira objavljivanjem navodnih lažnih vijesti.
Još jedan od problema koje su uočili RSF, a na koje opozicija i nevladin sektor godinama ukazuju, odnosi se na ekonomske poteškoće sa kojima se suočavaju profesionalne medijske kuće, te činjenica da velika većina državnih institucija podržava provladine medije postavljajući reklame u njihovim izdanjima.
Socijalistička narodna partija Crne Gore godinama unazad potencira značaj slobode medija i izvještavanja, kao jedne od temeljnih vrijednosti na kojima počiva EU. Umjesto da u tom smislu, stvari idu na bolje, izvještaj RSF potvrdio je tendenciju urušavanja medijskih sloboda u Crnoj Gori.
Nepobitna je činjenica da većina od 92 napada na novinare ostaju nerasvijetljeni.
U tužilaštvu godinama rade kadrovi koji nisu u stanju da pronađu
nalogodavce i napadače na novinare i medije. Na taj način dolazi do
stvaranja atmosfere straha, koja ne pogoduje razvoju medijskih sloboda.
Država u kojoj se dešavaju surovi napadi na novinare, a čiji se izvršioci i nalogodavci godinama ne pronalaze, te u kojoj su mediji koji nisu po volji vlasti pod ekonomskim teškoćama koje ih dovode do bezizlazne situacije, ne može pretendovati na ulazak u klub najuspješnijih država Evrope. O slobodi medija ne može se govoriti u zemlji u kojoj iz vrha vladajuće strukture dolaze otvorene prijetnje nezavisnim medijima.
Stanje u oblasti medija se mora što prije poboljšati kako bi Crna Gora uspjela da odgovori svjetskim standardima i približi se ostvarenju ključnog cilja – ulasku u Evropsku uniju. Ukoliko se to ne desi, proces pristupanja će se prolongirati do krajnjih granica, a o liderstvu u regionu ni najgorljiviji predstavnici vlasti neće moći da govore.
Foto – ilustracija: RTV Budva